رفع 2 نگرانی ایران برای نهایی‌شدن توافق برجام | واکنش‌های مثبت به پاسخ هسته‌ای ایران به اروپا

قرن نو ـ گروه سیاسی: شب گذشته منابع رسانه‌ای از ارسال پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا و دریافت آن توسط جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه و هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام خبر دادند. به‌دنبال آن، واکنش‌ها و گمانه‌زنی‌های ناظران و کارشناسان نسبتاً خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد.

واکنش‌های امیدوارکننده به حصول توافق برجام

لارا روزن، خبرنگار مستقل آمریکایی که مذاکرات را دنبال می‌کند با تأیید دریافت پاسخ ایران توسط اتحادیه اروپا نوشت: به من گفته شده که ایران در پاسخ خود به اتحادیه اروپا در مورد متن پیش‌نویس، ایده‌هایی برای رفع نگرانی‌های خود ارائه کرده است.

من پرسیدم ایران چگونه پاسخ داد؟ و مقام اتحادیه اروپا‫ گفت: «فقط در مورد رفع تحریم‌ها و تضمین آن‌ها [نگرانی‌هایی دارد]».‬

و پرسیدم یعنی همه چیز با آن‌ها خوب [پیش رفته] است؟ و مقام اتحادیه اروپا گفت: «می‌توان آن را با احتیاط این‌گونه تفسیر کرد؛ اما به‌نظر می‌رسد آنها چیزهای پیچیده‌ای را در مورد تحریم‌ها می‌خواهند.»

تمدید مذاکرات برای تغییرات شکلی در متن

به گفته خانم روزن، همچنین یک دیپلمات غربی گفت: «ایالات متحده هرگونه درخواست ایران برای تغییرات عمده در متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را رد خواهد کرد؛ اما برای ادامه گفت‌وگوها در مورد تغییرات در قالب متن آماده است.»

با این حال وقتی پرسیدم: آیا باید برای سفر دیگری به وین چمدان خود را ببندیم؟ دیپلمات غربی پاسخ داد: «به‌هیچ‌وجه.»

استفانی لیختن‌شتاین، خبرنگار پولیتیکو نیز در توئیتر خود نوشت: پاسخ ایران توسط اتحادیه اروپا دریافت شد. یک منبع می‌گوید: «هیچ‌چیز بسیار تحریک‌برانگیز در آن وجود ندارد.» ظاهراً چیزی در مورد بحث پادمان در پاسخ ایران وجود ندارد؛ بیشتر بر تحریم‌ها و تضمین‌ها متمرکز است.

وی می‌افزاید: اگرچه این اطلاعات یک منبع است و من باید تأیید کنم و جزئیات بیشتری دریافت کنم.

این در حالی است که وزیر خارجه ایران پیش از این گفته بود «سه موضوع» وجود دارد که اگر حل شود، می‌توانیم در روزهای آینده به توافق برسیم.

درخواست تحریمی/ تضمینی ایران

روزن همچنین در گزارشی در حساب کاربری ساب‌ستک خود نوشت که یکی از مقامات اتحادیه اروپا درباره واکنش ایران گفت: «به‌نظر می‌رسد آن‌ها در مورد تحریم‌ها چیزهای چالش‌برانگیزی می‌خواهند.»

دو مقام اتحادیه اروپا گفتند که اتحادیه اروپا تأیید کرده که پاسخ ایران را به متنی که هفته گذشته در وین دوباره ارائه کرده بود، دریافت کرده است.

یکی از مقامات اتحادیه اروپا روز دوشنبه (15 اوت) گفت که پاسخ ایران «فقط در مورد مسائل لغو تحریم‌ها» بود. وی در پاسخ به اینکه «این یعنی بقیه متن 35صفحه‌ای را قبول دارند؟» گفت: «می‌توان آن را بااحتیاط این‌گونه تفسیر کرد؛ اما به‌نظر می‌رسد که آنها چیزهای پیچیده‌ای را در مورد تحریم‌ها می‌خواهند.

پالس‌های مهم امیرعبداللهیان

اوایل دوشنبه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، به خبرنگاران گفت: «آنچه مردم از ما می‌خواهند، نتیجه این مذاکرات است.» «آنها گفته‌اند شما به اندازه کافی صحبت‌های طولانی و مذاکره کرده‌اید.» مردم می‌خواهند نتایج را از ما ببینند.

امیرعبداللهیان گفت: طرف آمریکایی اخیراً در دو موضوع انعطاف کلامی نشان داده است، اما این باید [در متن] نوشته شود. این مهم است که آمریکا با رویکردی واقع‌بینانه با موضوع تضمین‌ها برخورد کند.

وزیر خارجه ایران گفت: اگر «دیدگاه‌های ایران تأمین شود»، «ما آماده ورود به مرحله نهایی هستیم.»

امیرعبداللهیان گفت: در حالی که مجلس ایران می‌گوید در پیش‌نویس اتحادیه اروپا مسائلی را می‌بینند، خوب، طرف مقابل هم خواسته‌هایی دارد.

در همین حال، به گزارش نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای امنیت ملی ایران، پاسخ ایران پس از آن نهایی شد که علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در جلسه ویژه شورای عالی امنیت ملی ایران به ریاست ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، توضیحاتی مبسوط درباره متن ارائه کرد.

این اتفاق همچنین پس از آن صورت گرفت که دکتر محمد بن عبدالعزیز الخلیفی، دستیار وزیر امور خارجه قطر در امور منطقه‌ای در آخر هفته با باقری در تهران دیدار کرد و متعاقباً روز یکشنبه با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) تماس تلفنی داشت.

ایران در انتظار پاسخ برجامی غرب

یک مقام وزارت خارجه آمریکا به روزن گفت که هنوز واکنشی برای ارائه در مورد پاسخ ایران نداشته است؛ اما اوایل بعدازظهر دوشنبه، قبل از ارسال پاسخ ایران به اتحادیه اروپا، وزارت امور خارجه گفت که پاسخ خود را به‌صورت خصوصی با اتحادیه اروپا در میان خواهد گذاشت.

کیان شریفی، ناظر رسانه‌ای بی‌بی‌سی گزارش داد که خبرگزاری ایسنا به نقل از یک «منبع آگاه» اعلام کرد که ایران در دو روز آینده منتظر پاسخ اتحادیه اروپا و آمریکاست.

پیش از این، روز دوشنبه، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه از تأیید اینکه آیا ایالات متحده متن نهایی را پذیرفته است یا نه، خودداری کرد و گفت که دولت نظرات خود را به‌طور خصوصی به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در میان خواهد گذاشت؛ اما هیچ جدول زمانی ارائه نکرد.

ند پرایس در اشاره‌ای آشکار به درخواست‌های تهران مبنی بر اینکه ناظر هسته‌ای سازمان ملل تحقیقات موسوم به PMD در ایران را ببندد و سپاه پاسداران را از فهرست FTO  خارج کند، گفت که این توافق تنها در صورتی می‌تواند احیا شود که ایران مسائل «خارجی» را کنار بگذارد.

پرایس گفت: اگر ایران «نتواند یا نخواهد بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام را بپذیرد، ما به همان اندازه آماده ادامه اجرای شدید تحریم‌ها و اعمال فشارهای دیپلماتیک دیگر هستیم.»

استفانی لیختن‌شتاین، خبرنگار پولیتیکو نیز در گزارشی نوشت که به گفته یک مقام ارشد غربی، پاسخ ایران عصر دوشنبه به وقت بروکسل توسط اتحادیه اروپا دریافت شد. پاسخ بیشتر بر روی سؤالات باقیمانده مرتبط با تحریم‌ها و تضمین‌ها در مورد تعامل اقتصادی متمرکز است.

طی چند ماه گذشته، ایران به‌طور مستمر خواستار اطمینان از اینکه می‌تواند از مزایای اقتصادی یک توافق بازسازی‌شده بهره ببرد، شده است.

پایان مناقشه پادمانی؟

به نوشته پولیتیکو، به گفته همین مقام، در پاسخ ایران هیچ درخواست دیگری در رابطه با تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره منشأ آثار مواد هسته‌ای که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی [مدعی‌اند] در سایت‌های ایران در گذشته پیدا کرده‌اند، وجود ندارد. تهران با این تحقیقات مخالفت کرده و اصرار داشته که توافق هسته‌ای تنها در صورتی امکان‌پذیر است که این تحقیقات توسط آژانس یک بار برای همیشه بسته شود.

بر اساس این گزارش، اتحادیه اروپا پیش‌نویسی را تهیه کرده که در صورتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کند که ایران قبل از به‌اصطلاح روز اجرای مجدد (روز اجرایی‌شدن توافق هسته‌ای) پاسخ‌های معتبری را در مورد منشأ آثار اورانیوم ارائه کند، این خواسته امکان‌پذیر است؛ اما این پیشنهاد همچنین ایران را قادر می‌سازد تا در صورت بازماندن تحقیقات، روز اجرای مجدد را مسدود کند.

هیچ تأیید نهایی مبنی بر پذیرفتن این توافق پیشنهادی اتحادیه اروپا در مورد تحقیقات پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (یا اینکه ایران آن را از میز برداشته است یا خیر) وجود ندارد؛ اما به‌نظر می‌رسد حداقل در پاسخ فعلی، اشاره‌ای به آن نشده است.

پاسخ غیرمناقشه‌برانگیز

به ادعای منبع پولیتیکو، پاسخی که ارائه شد در حالی که نشان می‌دهد ایران می‌خواهد به مذاکره درباره برخی از جنبه‌های متن پیش‌نویس ادامه دهد، از ارائه پاسخ نهایی در مورد قبول یا ردّ توافقی که یک هفته پیش در وین روی میز اتحادیه اروپا گذاشته شد، کوتاهی می‌کند.

به گفته این مقام غربی، با این حال، پاسخ ایران «خیلی مناقشه‌برانگیز» به‌نظر نمی‌رسد.

5965