رئیس‌جمهور تونس در آستانه تثبیت دیکتاتوری فردی خود است

قرن نو _ گروه بین‌الملل: در دو ماه گذشته رئیس‌جمهور تونس، قیس سعید، با استفاده از موج حمایت مردمی قدرت خود را بسیار افزایش داده است و به‌تازگی اعلام کرده که همچون یک دیکتاتور با فرمان شخصی بر تونس حکمرانی خواهد کرد. سعید گفته است که سیستم حکومت‌داری جدیدی را اجرا خواهد کرد که طبق آن فرمان رئیس‌جمهور برای انتصاب اعضای کابینه و همچنین تصویب «متون قانونی» کافی است، درحالی‌که طبق قانون اساسی تونس مجلس اختیار قانون‌گذاری و رأی اعتماد دادن به وزرا را دارد.

اما همزمان به‌نظر می‌رسد که با توجه به بحران اقتصادی تونس و همچنین نارضایتی از میزان قدرت‌یابی او، مخالفت‌های مردمی با او سرانجام شروع شده‌اند. مخالفان و حتی متحدین پیشین رئیس‌جمهور تونس او را محکوم کرده‌اند. سعید در ماه ژوئیه مجلس تونس را منحل کرد، نخست‌وزیر را اخراج کرد، و شخصاً حکومت را در دست گرفت. در هفته گذشته تظاهرات گسترده‌ای علیه او به راه افتاد. تظاهرکنندگان از او می‌خواستند که به «حکومت از طریق کودتا» خاتمه دهد.

همزمان چهار حزب اصلی تونس که یکی‌شان حزب خود رئیس‌جمهور است، در بیانیه‌ مشترکی ادعا کردند که او درحال تبدیل شدن به یک دیکتاتور است و از او خواستند که «اقدامات متناسب با وضعیت استثنایی» خود را متوقف کند. سعید وعده داده بود که اقداماتش موقتی خواهند بود. همزمان، بزرگ‌ترین اتحادیه کارگری تونس هم علیه سعید موضع گرفته است.

از نظر تحلیلگران، تونس تا مدت‌ها تنها دولت موفق پس از انقلاب‌های موسوم به «بهار عرب» محسوب می‌شد. در سال 2011 پس از تظاهرات گسترده مردم تونس، دیکتاتور حاکم بر این کشور، زين‌العابدين بن علي، از تونس گریخت. برخلاف دیگر انقلاب‌های مشابه در کشورهای عرب همچون مصر، در تونس حکومتی دموکراتیک برقرار شد. کشورهای غربی تا حدی از این موفقیت استقبال کردند که هیئت چهارگانه گفت‌وگوی ملی تونس که موفق شده بود بر سر تأسیس یک حکومت دموکراتیک در تونس به توافق برسد، در سال 2015 برنده جایزه صلح نوبل شد.

هیئت چهارگانه گفت‌وگوی ملی تونس پس از سه سال مذاکره در سال 2014 موفق شد قانون اساسی تونس را تصویب کند که بسیاری آن را سندی درخشان و قابل‌مقایسه با بهترین قوانین اساسی دنیا می‌دانستند. اما سعید اعلام کرده که به جز دو فصل اول، بقیه قانون اساسی تونس ملغی محسوب می‌شود. سعید در واقع تمام بخش‌هایی را که قدرت رئیس‌جمهور را محدود می‌کردند حذف کرده است. او همچنین اعلام کرده که به‌زودی کمیته‌ای را برای نوشتن یک قانون اساسی جدید منصوب خواهد کرد.

بنابراین درحال‌حاضر این نگرانی وجود دارد که کودتای سعید و اقدامات بعدی او برای تبدیل شدن به یک دیکتاتور باعث شود که این تنها و آخرین نمونه موفق انقلاب در کشورهای عرب هم به پروژه‌ای شکست‌خورده تبدیل شود و دموکراسی آن در سال‌های نوزادی خود بمیرد.

قیس سعید تاکنون موفق نشده است که مشکلات اقتصادی تونس را به سمت بهبود هدایت کند. اگر او موفق نشود که اقتصاد تونس را ترمیم کند، ممکن است حامیان فعلی خود را هم از دست بدهد. اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا سعید موفق خواهد شد که تا پیش از روی برگرداندن عامه مردم تونس دیکتاتوری فردی خود را کاملاً تثبیت کند یا مخالفت‌ها مانع او خواهند شد؟

5965

منبع: نیویورک تایمز. متن تلخیص و تا حدی تغییر داده شده است.