درسی که می‌توان از آنجلینا جولی آموخت!

رابطه سینما و سیاست صرفا به درون فیلم ها و قصه هایش و به ژانر سیاسی محدود نشده و گاهی سینماگران بیرون از پرده نقره ای سینما و خارج از نقش های سینمایی تلاش می کنند تا در نقش و شخصیت واقعی خود به کنشگری اجتماعی و سیاسی دست بزنند. اظهرات اخیر آنجلیل جولی بازیگر و سلبریتی مشهور آمریکایی نسبت به سیاست ها و مواضع سیاستمداران کشورش در قبال افغانستان یکی از مصادیق این کنشگری است که این لحن و بیانی رادیکال هم پیدا کرده است. تا جایی که جولی به صراحت گفته از آمریکایی بودنم شرمسارم. با ابراز نگرانی از شرایط مردم افغانستان، دولت آمریکا را به آن‌چه خیانت و شکست در این کشور خواند محکوم کرد.

جالب اینکه این اظهار نظر ستاره سینمایی آمریکا نه در گفتگو با خبرنگار یا به شکل پست اینستاگرام و توئیت و شبکه های اجتماعی که یادداشتی در «نشریه تایم» بوده که نشان می دهد او این بار در سکوت یک روزنامه نگار و ستون نویس به کنشگری سیاسی دست زده است. گرچه او پیش از این نیز برای حمایت از زنان و دختران افغان برای نخستین‌بار مطلبی را در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کرد. جولی در «نشریه تایم» نوشته: «گذشتن از ایده توافق صلح بین دولت افغانستان و طالبان و رها کردن متحدان در بدترین زمان ممکن، خیانت و شکستی است که نمی‌توان آن را درک کرد. این کار قرار نبود امری ساده باشد اما می‌شد به شکلی بهتر، شایسته‌تر و ایمن‌تر انجام شود». آنجلینا جولی در ادامه نوشته که ایالات متحده فاقد استراتژی برای نظارت و حمایت از زنان و جامعه مدنی در افغانستان است و او به عنوان یک آمریکایی از نحوه خروج آمریکا از افغانستان شرمسار است. 

آنچه که فارغ از محتوای اظهارات جولی واجد اهمیت است استقلال فردی هنرمند و صیانت از آن در یک نظام سیاسی است. به این معنا که یک سوپراستار آمریکایی بتواند آزادانه عقاید و دیدگاههای سیاسی خود را مطرح کند بدون اینکه امنیت شغلی یا جانی اش تهدید شود. این را می توان گشودگی سیاست نسبت به فرهنگ دانست. چیزی که جامعه کنونی ما سخت به آن محتاج است. همین دیروز وزیر فرهنگ و ارشاد پیشنهادی رای اعتماد گرفت. برخی که تا دیروز منتقد سیاست ها و اظهار نظرهای او در حوزه فرهنگ و هنر بودند شروع کرده اند به تبریک و خوشامدگویی. اظهاراتی که اغلب از سر ترس از آینده حرفه ای خود است نه ارادت یا همسویی با وزیر جدید.

آنچه امروز نهادهای فرهنگی و هنری ما نیاز دارند حفظ مرزهای استقلال دو ساحت سیاست و فرهنگ است تا هنرمندان و اصحاب فرهنگ در فضای آزاد و با حفظ آزادگی بتوانند اگر نقدی به وضعیت موجود دارند بدون ترس و لرز بیان کنند. گرچه آمریکا دشمن ماست اما می توان از دشمن هم درس آموخت. امیدوارم وزیر جدید و وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم نسبت به هنرمندان و اهل فرهنگ منتقد از صحه صدر کافی برخوردار بوده و نسبت به آنها گشودگی داشته باشند. هنرمندان ما نیز باید تمرین آزادگی کرده و آنجا که سیاست ها و برنامه های فرهنگی و هنری نیازمند نقد است، شجاعتِ بودن داشته باشند.