مراقب دزدی‌ها و کلاهبرداری‌های مخابراتی باشید!

سال ۱۳۹۵ که مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت شدم، در همان ماه اول با یک صورتحساب بسیار کلان از سوی یک شرکت از کشورهای همسایه مواجه شدم. مطابق آن صورتحساب، باید حدود ۲/۵ میلیون دلار بابت مکالمات بین‌الملل به آن شرکت پرداخت می‌کردیم. 

چندین بار صورتحساب را بالا و پایین کردم، تاریخ آن و بسیاری از پارامترهای دیگر. از مالی شرکت هم چک کردم و وقتی از صحت صورتحساب مطمئن شدم ظنم به وجود یک فرآیند غیرعادی افزایش یافت؛ چرا که این عدد بزرگ با حجم تماس‌های واقعی صادره ما با آن کشور تطابق نداشت. (مطابق تجربه‌ای که در رایتل از رفتار مشترکین ایرانی داشتم.) 

از بخش فناوری خواستم ریز تماس‌های صادره‌ ایران به آن کشور را تهیه کند و برایم بفرستد. لیست اکسل که رسید شروع به تحلیل کردم؛ بله. ۹۵ درصد کل تماس‌ها فقط با حداکثر ۲۰ شماره تلفن گرفته شده بود؛ آن هم به مدت‌های طولانی. تقریبا مبدأ همه‌ تماس‌ها هم از تلفن‌های خانگی ایران بود. 

شخصا و به صورت تصادفی به چند تلفن سمت ایران تماس گرفتم و گفتم از وزارت ارتباطات تماس می‌گیرم، به محض معرفی با سیل انتقاد مواجه شدم؛ انتقاد هم از قبض نجومی صادرشده برای آن‌ها بود. می‌گفتند ما تماس بین‌المللی با این شماره‌ها نداشتیم. به تردیدهایم افزوده شد. سپس شماره تلفن‌ها را در گوگل جست‌وجو کردم؛ رد و اثری از این شماره‌ها نبود. 

سریع جلسه‌ای ترتیب دادم؛ بخش فنی و مالی زیرساخت و همچنین سازمان تنظیم مقررات. 

موضوع را در جلسه به کارشناسان توضیح دادم. با خونسردی تمام پاسخ دادند؛ بله. این تماس‌ها مشهور به TV Show هستند. می‌شناسیم. کانال‌های ماهواره‌ای مردم را به تماس با خود تشویق می‌کنند و این تماس‌ها که عمدتا گران هم هستند، از سوی مشترک برقرار می‌شود. تاکید کردم با چند مشترک صحبت کردم اما آن‌ها برقراری چنین تماسی را تکذیب می‌کنند. پاسخ شنیدم که غیرممکن است و حتما تماس از سوی مشترک برقرار شده است. 

بگذریم که چه طی شد، اما با پیگیری مداوم، بالاخره در برخی مراکز مخابراتی، دستگاه‌هایی پیدا کردیم که به صورت غیرمجاز نصب شده بود و با جعل شماره مردم و تماس با این شماره تلفن‌های گران‌قیمت، مبالغ زیادی را به جیب سوداگران می‌ریختند و از جیب مردم دزدی می‌کردند. سود هم به جیب یک شبکه‌ مافیایی می‌رفت. 

یک محاسبه سرانگشتی نشان داد فقط در آن سال مبلغی معادل ۱۰۰ میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری شده بود. پیگیری کردم؛ اول که سازمان تنظیم مقررات از اپراتورها خواست آن تماس‌ها را از صورتحساب‌های صادره‌ مردم حذف شود؛ سپس دستور دادم صورتحساب شرکت خارجی هم پرداخت نشود و پیگیری حقوقی آغاز شود؛ دست آخر هم یک سیستم مقابله با کلاهبرداری (Fraud Management System) در شرکت زیرساخت نصب شد. 

دو سال و اندی قبل، در راستای پیگیری سیاست رفع انحصارها، با مصوبه‌ کمیسیون تنظیم مقررات، انتقال مکالمات بین‌الملل از انحصار شرکت زیرساخت خارج و به اپراتورهای ایرانی سپرده شد. حالا خود اپراتورها باید از این نوع کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنند. 

چرا این تجربه را نوشتم؟ 

چندی است در اینستاگرام، پیام‌های زیادی از مردم دریافت می‌کنم که از دریافت قبض‌های نجومی شاکی هستند. سؤال در مورد تماس‌های از دست رفته (Missed Call) از کشورهای خارجی (به ویژه آفریقایی) که هزینه تماس با آن‌ها گران است هم در توئیتر زیاد شده است. ترکیب این دو اتفاق، به من هشدار می‌دهد احتمالا پای یک کلاهبرداری حساب‌شده در میان است. 

بخش مهمی از کشف اینگونه دزدی‌ها این است که شهروندان نسبت به قبض‌های نجومی غیرعادی خود بی‌تفاوت نباشند و حتما شکایت‌شان را از طریق سامانه‌ ۱۹۵ ثبت کنند. (قطعا مؤثرتر از ثبت شکایت در شبکه‌های اجتماعی بنده خواهد بود.) 

پی‌نوشت: اطلاع‌رسانی شما به سایر دوستان‌تان باعث خواهد شد آن‌ها قربانی کلاهبرداران نشوند.